Jejunostomiekatheter

Via een chirurgische ingreep.

Een jejunostomiekatheter is een voedingssonde die tijdens een operatie wordt geplaatst in de dunne darm (het jejunum). Ziekenhuis Gelderse Vallei werkt met de naald jejunostomie van FREKA.


De indicatie tot het plaatsen van de jejunostomiekatheter wordt meestal door de chirurg gesteld. Tijdens de operatie wordt dit besloten, wanneer duidelijk is wanneer u (de patiënt) lange tijd na de operatie niet kunt eten.

Via de buikwand wordt de jejunostomiekatheter naar buiten geleid. Bij een jejunostomiekatheter zit het fixatieplaatje vastgehecht op de buik. Inwendig heeft de jejunostomiekatheter geen bevestiging.

Hechtingen controleren 

  • het wordt aanbevolen om het uittredepunt van de sonde te markeren om het verschuiven van de sonde snel waar te nemen. Dit kan met een markeerstift met onafwisbare inkt een streepje te zetten bij de insteekopening
  • controleer dagelijks de insteekopening op roodheid, harde plekken, huiddefecten, afscheiding. Controleer ook of de hechtingen nog goed vast zitten

Reinigen

  • 1 x per dag de insteek plus fixatiedisk schoonmaken met water en daarna reinigen met een gaasje en chloorhexidine 0,5% in 70% alcohol
  • laat de insteek plus fixatiedisk drogen aan de lucht
  • plak daarna de doorzichtige pleister over de fixatiedriehoek

Na 2 weken 

Het is belangrijk dat de katheter gefixeerd blijft, om trekken aan de katheter te voorkomen:

  • De hechtingen laten t.z.t. namelijk los, wanneer de fixatiedisc niet meer aan de huid is gehecht, leg dan de catheter in een krul met hechtstips met daaroverheen de transparante folie.
  • De folie kan 7 dagen blijven zitten tenzij de insteekopening vuil is of de folie loslaat.

 Als de insteekopening goed geheeld is, kan weer een bad worden genomen.

Probeer zo min mogelijk fijn gemalen medicatie door de sonde te geven, maar overleg met de apotheker welke medicatie omgezet kan worden om het risico op verstopping van de sonde tot een minimum te beperken.

Dit kunt u doen om verstopping te voorkomen

  • Spoel de sonde 1 x per dag door met 30 cc lauwwarm water

Dit kunt u doen bij verstopping

  • probeer de sonde door te spuiten met een 20 ml spuit met lauwwarm water. Maak een pompende beweging met de spuit
  • rol de sonde eens door de vingers als de voeding aangekoekt is. Spuit de sonde door met lauwwarm water en herhaal dit 
  • probeer na te gaan waard oor de verstopping is veroorzaakt. Als medicatie de oorzaak is van de verstopping, moet er vaak een nieuwe sonde geplaatst worden
  • is de sonde verstopt door sondevoeding, dan kan de verstopping vaak opgeheven worden door bovenstaande methoden
  • alleen bij de neusmaagsonde met neuspleister: maak de neuspleister los en trek deze 5 cm. Spuit de sonde nog eens met lauwwarm water door. Maak een pompende beweging met de spuit
  • wanneer het niet lukt om de verstopping op te heffen, laat de sonde zitten en neem contact op met de verpleegkundig consulent voeding
  • gebruik voor het ontstoppen alleen lauwwarm water, mespuntje bakingsoda opgelost in een 20ml Enfit spuit of Natriumbicarbonaat 4,2%

Let op

Gebruik geen kleiner spuitje dan 10 cc om de sonde open te krijgen. Kleinere spuitjes kunnen de druk in de sonde zo verhogen dat er een gaatje in de sonde kan komen.

Neem contact op met verpleegkundig consulent voeding bij volgende verschijnselen:

  • lekkage langs de sonde
  • irritatie van het fistelkanaal
  • ontsteking van het fistelkanaal
  • hypergranulatieweefsel
  • drukplekken van de sonde


Let op: zet het witte klemmetje alleen dicht als de sonde gemanipuleerd moet worden. Zet de sonde anders altijd open. Als het klemmetje vaak gesloten is, kunnen er gaatjes of beschadigingen ontstaan waardoor de sonde sneller verwisseld moet worden.


  • het is van belang om 6 keer per dag de sonde door te spuiten met 30 ml lauwwarm water. Als er niet gevoed wordt, spuit de sonde dan 1 x per dag door met voldoende water
  • als medicatie wordt toegediend door de sonde, spuit dan de sonde vooraf en nadien door met 30ml water
  • een jejunostomie katheter moet altijd gefixeerd zijn, er zit namelijk geen bevestig aan de binnenkant. Het is daarom belangrijk om de hechtingen goed te controleren
  • als de hechtingen loslaten moet de sonde gefixeerd worden met hechtpleister en transparante folie
  • als de jejunostomiekatheter naar binnen of buiten schuift, moet er direct gestopt worden met voeden. Waarschuw de arts en/of verpleegkundig consulent voeding