Het was een nacht die je normaal…nooit in een ziekenhuis beleeft

Soms zijn er van die ‘feitjes’ die, als je ze eenmaal weet, nog jarenlang in je geheugen blijven hangen. ‘Het nieuwe ziekenhuis had maar liefst 522 toiletpotten. In de nieuwbouw had elke patiëntenkamer een eigen wc’, herinnert Juliëtte Hendriksen zich. Inmiddels is ze al enkele jaren gepensioneerd, maar in 2000 was ze hoofd patiëntenlogistiek en projectleider patiëntenverhuizing. ‘Ik werkte daarvoor in het ziekenhuis in Bennekom en daar hadden we op de hele verpleegafdeling welgeteld twee wc’s plus één invalidentoilet’, reageert verpleegkundige geriatrie Selma Davids. ‘En het personeel had één kleedkamer met één wc. Wát een verschil met de voorzieningen en de ruimte in het nieuwe gebouw. Toen we een rondleiding kregen en het echt zagen, waren we best wel onder de indruk. Het was zo mooi licht, ruim en schoon. Ik was gewend aan drukke zespersoonskamers. We waren blij met de ruime vierpersoonskamers.’ 

Chinees, pizza of patat

Willem van den Heuvel verlegt het gesprek naar de ‘achterkant’ van het zorgproces: ‘Er werd nog veel met papieren archieven gewerkt. Dat betekende concreet dat we kilometers aan dossiers vanuit de oude ziekenhuizen naar de nieuwbouw hebben verhuisd. In het nieuwe pand werd per vleugel 320 meter aan archiefmateriaal opgeslagen. En ook nog eens 1200 meter in de kelder.’ Willem werkt tegenwoordig als manager Informatisering & Automatisering voor het ziekenhuis. Vijfentwintig jaar terug had hij een duobaan als leidinggevende van het Medisch Archief en applicatiebeheerder. Net als Juliëtte was hij al in een vroeg stadium bij de nieuwbouwplannen betrokken. Naast allerlei concrete zaken rond de planvorming en de voorbereiding in die periode herinnert hij zich vooral de beleving: ‘Er moest zoveel worden gedaan in de voorafgaande maanden, bovenop je eigenlijke werk, ik was er vrijwel dag en nacht mee bezig. Ik heb ongelooflijk veel overuren gedraaid. Je werd eigenlijk geleefd. We waren met een hele club bij elkaar. Avond na avond aten we samen chinees, pizza of patat. En we sloten de dag samen met de ingehuurde verhuizers af met een biertje. Ik zou het zo weer doen. De sfeer was geweldig en je maakt zoiets maar een keer in je leven mee.’

Wakker liggen

‘Als projectleider voor de patiëntenlogistiek rondom de verhuizing werkte ik wekenlang 18 uur per dag’, vertelt Juliette. ‘Lange dagen maken werd eigenlijk normaal. Die tijd kreeg je later terug in vrije tijd. Of ik ’s nachts kon slapen? Nou, niet altijd. Het veilig verhuizen van al die zieke mensen vanuit verschillende ziekenhuizen was een grote verantwoordelijkheid. Daar lag ik wel eens wakker van. Je wilt niet dat er iets verkeerd gaat, dus moet je overal aan denken. Er waren zoveel scenario’s om rekening mee te houden. Intern, maar ook in de oude ziekenhuizen en onderweg. Motoragenten voor en achter de vrachtwagens, ik zie het nog zo voor me. Toen de eerste vrachtauto met vier patiënten kwam aanrijden, kwam net de zon op. Of zag ik het licht worden? Het was in elk geval indrukwekkend. Ik had die hele nacht niet geslapen, want er moesten nog wat laatste details worden geregeld.’

Kortsluiting

Selma werkte in 2000 als verpleegkundige op de afdeling interne geneeskunde van het oude streekziekenhuis in Bennekom. Ze onderschrijft Willems verhaal over de goede sfeer in de verhuisperiode volledig: ‘Collega’s en ook ikzelf kwamen als het nodig was vrijwillig werken. Moeten de kasten leeg? Oké, dan kom ik morgen wel. We gaan er samen voor zorgen dat het allemaal goed komt.’

Tijdens de verhuisnacht reed Selma mee op een van de vrachtwagens waarmee patiënten naar de Willy Brandtlaan werden gebracht: ‘Met het ziekenhuis al bijna in zicht roken we in de vrachtwagen opeens een brandlucht. We ontdekten dat een van de bedden, die allemaal stroom nodig hadden, kortsluiting had veroorzaakt. Maar we waren er al bijna, het werd geen probleem.’ Juliette: ‘De voorbereiding startte al negen maanden voor de verhuisnacht, met een heel team van zorgverleners en zorgondersteuners. In de maanden voor de echte verhuizing hebben we proefgedraaid. Bijvoorbeeld met een kinderarts als patiënt, dat was echt lachen. Elke handeling was nauwkeurig getimed en gepland. Maar ja, er gebeuren ook altijd wat onvoorziene dingen. Toch, al met al kunnen we trots zijn op hoe het verliep.’

Muggen op laag water

Ging het verhuistraject en de start in de nieuwbouw van een leien dakje of waren er ook moeilijkheden? ‘Bij zo’n grootschalig project zijn er ook altijd uitdagingen, problemen en tegenvallers’, stelt Willem. ‘Ik herinner me bijvoorbeeld dat er kort voor de verhuisnacht lekkage was onderstaan in een kelder, na laswerkzaamheden. Stond er opeens een dikke laag water in die kelder en kregen we klachten over muggen in het gebouw.’ Selma: ‘Wat erg wennen was, waren de enorme afstanden. Even een dossier ophalen of iets naar het lab brengen, betekende dat je de weg moest zien te vinden en dat je eindeloos lange gangen door moest. En maar lopen, met het routeboekje in de hand. Na een tijdje hebben we een step geregeld.‘

De drie herinneren zich ook dat de bedseinen in het ziekenhuis eerst nog niet werkten. Patiënten gebruikten theekopjes en een lepeltje als bel.’ Selma: ‘Op één patiënt na, die belde 112 om te vragen of er een verpleegkundige kon komen.’

Kinderchampagne

Volgens krantenberichten in 2000 arriveerde de eerste patiënt om kwart over zes in de ochtend bij het ZGV. Er zouden er nog 119 volgen: in een gewoon of IC-bed, lopend, met rolstoelen, in couveuses en een baby in een wiegje. In de loop van de ochtend kon worden vastgesteld dat de campagne prima was verlopen, zonder grote incidenten. Selma: ‘Op de afdeling hadden de teamleiders voor kinderchampagne gezorgd, die hebben we samen gedronken en tegelijk geëvalueerd hoe alles was gegaan.’

Waren ze in 2000 trots op het nieuwe ziekenhuis en zijn ze dat nog steeds? Alle drie knikken ze gelijk. De kleinschaligheid en de ‘saamhorigheid’ van de oude ziekenhuizen hadden zeker ook veel charme en voordelen, maar daar staat heel veel tegenover, zeggen ze. Als voorbeelden noemen ze dat in het ZGV alle specialismen op één locatie zitten, dat er een prachtig nieuw OK-complex verrees en dat de achterstand die er ooit was op het gebied van digitalisering inmiddels is omgebogen in een voorsprong ten opzichte heel veel andere ziekenhuizen. En zo kunnen ze nog wel even doorgaan. De verhuisnacht is in dat geheel een historische datum, waarop de ziekenhuiszorg in de regio voorgoed veranderde.

Volgens verschillende bronnen was het weer die 26e september 2000 niet al te best, met bewolking en regen. Dat sluit niet uit dat in de vroege ochtend bij aankomst van de eerste patiënten de zon opkwam, voor of achter de wolken. Nieuw licht boven de Willy Brandtlaan en boven de Gelderse vallei. Was dit verhaal een film, dan was dat een veelbelovende slotscene.