Menstruatiecyclus en sporten, hoe zit dat?

Welke effecten kan sport hebben op de menstruatiecyclus?

‘Als je heel veel sport, dan kan dit ook een negatief effect hebben op je lichaam en de menstruatie is hierin een hele belangrijke signaalgever. Wanneer je lange tijd achter elkaar heel intensief sport kan het zijn dat je menstruatie stopt of veel minder vaak komt. Je lichaam komt dan in de overlevingsstand en het komt er eigenlijk op neer dat je minder energie binnenkrijgt dan dat je verbruikt. Bij sporters noemen we dit ook wel het RED-s syndroom. Het gaat over een disbalans in de energie en daarom kan iedereen die sport dit overkomen, het komt dus niet alleen bij topsporters voor. Als je menstruatie uitblijft of minder vaak voorkomt, is het verstandig om dit met iemand te bespreken die jou goed kan begeleiden, want soms is een aanpassing van je voeding al genoeg om het te herstellen. Het is belangrijk om hier aandacht aan te besteden, want als de energie in balans is en je een goede cyclus hebt voel je je beter waardoor je betere prestaties neerzet, je minder gevoelig bent voor blessures en je gezonder bent op de lange termijn.’

Hoe zit het met sporten, menstrueren en het nemen van anticonceptie?

‘Het kan zijn dat je veel last hebt van je menstruatie en dat dit je belemmert om te gaan sporten. Soms kan het juist goed zijn om te gaan sporten omdat je je daarna beter voelt, maar als je echt veel pijn ervaart, is het tijd om aan de bel te trekken bij de huisarts. Menstruatieklachten kunnen goed verholpen worden en hoef je dus ook echt niet zomaar te accepteren.’

"Menstruatieklachten kunnen goed verholpen worden en hoef je dus ook echt niet zomaar te accepteren"

‘We zien dat veel vrouwelijke sporters anticonceptie gebruiken om de menstruatie wat meer te plannen en zo de – door hun ervaren – belemmering wegnemen. Daar hoeft niet iets mis mee te zijn, maar door anticonceptie te gebruiken neem je wel de signaalfunctie van je cyclus weg en je merkt het dan niet als de energiebalans verstoord is. Het is dus goed om daar bewust mee om te gaan.’

Sporten en zwanger zijn, wat moeten we daar over weten?

‘We weten dat fit zwanger zijn heel veel voordelen heeft: je hebt minder last van klachten, kunt de bevalling beter aan en bovendien herstel je ook sneller. Daarom stimuleren we vrouwen die zwanger (willen) worden en die zwanger zijn om juist te blijven sporten. Daar zijn natuurlijk wel wat beperkingen in, maar er is nog genoeg mogelijk! Ook na de zwangerschap het sporten weer oppakken is heel goed. Gelukkig zien we daar nu mooie voorbeelden van in de topsport die hopelijk andere vrouwen ook inspireren.’

Wat adviseer je aan vrouwelijke sporters die een probleem ervaren met hun cyclus?

‘Mijn advies is om er open over te praten. En dat geldt niet alleen voor sporters, maar eigenlijk voor alle vrouwen. Als er meer openheid ontstaat, dan wordt het een normaler gespreksonderwerp en weten mensen sneller de route naar de juiste hulp te vinden. Als je last hebt van je menstruatie, dan hoef je dat niet per se te accepteren want er is echt heel veel mogelijk. Stap 1 is om het te bespreken met je huisarts.’

"Als er meer openheid ontstaat, dan wordt het een normaler gespreksonderwerp en weten mensen sneller de route naar de juiste hulp te vinden"

Het netwerk Sport & Gyn

Binnen het netwerk Sport & Gyn wisselen zorgprofessionals informatie uit, bespreken ze casuïstiek, bieden ze onderwijs aan zorgverleners en aan sporters zelf en stellen ze een kennisagenda op voor verder onderzoek. Nicoline: ‘De combinatie van zorg combineren met onderzoek en opleiden is denk ik heel sterk. In Ziekenhuis Gelderse Vallei bied ik een speciale differentiatiestage Sport en Gynaecologie aan voor gynaecologen in opleiding. Ik hoop dat vele anderen volgen, want het is nodig dat we de kennis delen en verspreiden.’