Dieetadviezen op maat

‘Patiënten met chronische darmklachten stellen ons vaak de vraag ‘Wat kan ik het beste eten?’ Hoewel we steeds meer kennis hebben over welke voedingscomponenten een positief effect hebben op de darmbacteriën en welke niet, is er ook nog veel onduidelijk.

Als hét voedingsziekenhuis van Nederland willen we meer onderzoek doen naar de invloed van voeding op IBD (verzamelnaam voor de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa). Hierin werken we samen met de Wageningen Universiteit,’ vertellen Carlijn Lamers, arts-assistent MDL en promovendus, en Ben Witteman, MDL-arts en hoogleraar voeding en darmgezondheid.

Vertrouwen in voeding

In de startfase van het onderzoek is een vragenlijst afgenomen onder 300 patiënten. Hieruit blijkt dat bijna 60 procent van de respondenten meer vertrouwen heeft in voeding dan in medicatie voor de behandeling van hun klachten. ‘Inmiddels is er voor patiënten met IBD een ontstekingsremmend (anti-inflammatoir) dieet in ontwikkeling. In de toekomst kan je met behulp van een app een dieet samenstellen dat is gebaseerd op verse en gezonde voedingsmiddelen die tot minder klachten leiden, daarom is dit onderzoek zo belangrijk’ legt Ben Witteman uit.

Carlijn Lamers vertelt: ‘Veel patiënten vinden het belangrijk om zelf de regie te hebben, om baas in eigen buik te zijn. Handig is dat gegevens van de app-gebruikers gekoppeld kunnen worden aan hun klachten en ervaringen. Zo ontstaat er meer inzicht in de correlatie tussen voeding en het welzijn van IBD-patiënten. De vraag is niet of de app er komt, maar wanneer. Voor een goede app moeten we eerst wetenschappelijk onderbouwde voedings- en bewegingsadviezen ontwikkelen met behulp van onderzoek.’

Kwaliteit van leven

Ben Witteman: ‘De verwachting is dat patiënten door een dieet op maat en meer beweging, minder klachten zullen ervaren en minder medicatie nodig hebben. Dit resulteert in meer kwaliteit van leven: dat is waar het om gaat natuurlijk!’

Carlijn Lamers: ‘Daarnaast willen we graag meer weten over de samenhang tussen bewegen en IBD. Veel patiënten zijn bang om te bewegen omdat ze een opvlamming van de ziekte verwachten. Wij volgen enkele IBD-patiënten die de Vierdaagse in Nijmegen lopen. We willen in kaart brengen wat de trainingsperiode en het evenement zelf voor gevolgen hebben voor de klachten. De aanmaak van endorfine tijdens het lopen werkt ontstekingsremmend, dat is mooi meegenomen! Mensen met IBD adviseren wij nu minimaal 7 keer per week 30 minuten te bewegen.’

Chronische darmontsteking

IBD is de afkorting van Inflammatory Bowel Disease en betekent letterlijk: ziekte waarbij de darmen ontstoken zijn. IBD is een verzamelnaam voor de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. In Nederland zijn er ongeveer 80.000 patiënten met IBD. Bij een chronische darmontsteking is een deel van de darm chronisch ontstoken. Dit betekent dat de darmklachten met regelmaat terugkomen. De aandoening kan goed worden behandeld, maar is helaas niet te genezen. Klachten en verschijnselen zijn bijvoorbeeld buikpijn, bloedverlies (bij de ontlasting), diarree, wondjes, fistels en abcessen rond de anus, incontinentie, opgezette buik, minder eetlust/afvallen of vermoeidheid.

Verloop van de ziekte

Ondanks uitgebreid onderzoek is de oorzaak van IBD nog niet volledig bekend. Omgevingsfactoren als voeding, roken en stress spelen mogelijk wel een rol.

Het verloop van de ziekte kan zeer wisselend zijn. Sommige patiënten hebben jarenlang geen klachten, terwijl anderen wisselende perioden met of zonder klachten hebben. Een ontlastingstest kan een hulpmiddel zijn om te beoordelen of de ziekte actief is.

Heeft u IBD en wilt u een bedrage leveren? Geef u dan op om mee te werken aan het onderzoek. Dan kan door een e-mail te sturen naar IBDstudy.HN@wur.nl

Ben Witteman, MDL-arts en hoogleraar voeding en darmgezondheid: ‘Nee, biologisch eten is niet noodzakelijk wanneer je IBD hebt, hoewel het natuurlijk wel duurzamer is. Wanneer je de richtlijn Goede Voeding van de Gezondheidsraad aanhoudt, krijg je die mineralen, vitaminen en proteïnen binnen die gezond zijn. Dit is een eerste stap naar een anti-inflammatoir (= ontstekingsremmend) dieet.’ Kijk voor meer informatie op www.voedingscentrum.nl.

  • gebruik de trap in plaats van de lift
  • beweeg regelmatig en meer intensief: minimaal 7 keer per week 30 minuten
  • drink ruim water tijdens de maaltijd
  • eet veel vezels (verse groenten, noten, granen, peulvruchten)
  • neem medicatie consequent en volgens voorschrift in
  • overleg (op tijd) bij een toename van de klachten