Acute verwardheid bij ouderen

februari 2018

‘Ik vraag me steeds af: hoe is het allemaal gegaan? Ik weet er zelf amper iets van.’ Mevrouw Francina Onderstal uit Wageningen (79) is opgenomen geweest op de afdeling ouderengeneeskunde omdat zij een delier had. Na haar ontslag vertelt geriater Nynke Veltman op de polikliniek wat er is gebeurd en hoe de behandeling is verlopen. Mevrouw Onderstal oogt, slechts enkele dagen na haar opname, fit en helder. ‘Ik doe mijn best om te herstellen: veel bewegen, trap lopen en de hond uitlaten.’ Wat haar bezighoudt: Wat is eigenlijk een delier? En: kan het van de medicijnen komen? Haar geriater, Nynke Veltman, vertelt dat veel ouderen opgenomen worden met acute verwardheid, een delier, als gevolg van ziekte: ‘Misschien wel de helft van alle patiënten op de afdeling ouderengeneeskunde heeft een delier. De verwardheid kan met een paar dagen herstellen, maar kan soms wel weken duren. Een delier heeft altijd een onderliggende oorzaak, een stressor. Een lichamelijke stressor bijvoorbeeld een ziekte of infectie, waarbij mensen geestelijk in de war raken.’

Infectie

‘Ik had een urineweginfectie en daarvoor antibiotica gekregen van de huisarts. Op een dag voelde ik me thuis niet goed en toen ik een vriendin belde, bleek ik verward te praten, waarop zij de buren en mijn familie heeft gealarmeerd.’ vertelt mevrouw Onderstal. Zij werd met de ambulance naar de spoedeisende hulp gebracht en daar werd ook uit bloedonderzoek duidelijk dat er sprake was van een infectie. Mevrouw Onderstal werd opgenomen en bleek erg onrustig. Er kwam een sensor en een beschermingsschot bij haar bed zodat de verpleegkundige zou kunnen ingrijpen als zij uit bed zou willen. Onverhoeds klom ze snel over het schot heen en viel toch uit bed. Met een gekneusde rib en blauwe plek tot gevolg. De patiënte ervaarde op dat moment het tegenovergestelde: ‘Ik voelde me rustig, lag lekker in bed. Ik zag witte jassen en voelde me in goede handen.’

Behandeling

Nynke Veltman: ‘Patiënten met een delier weten zich vaak niets meer te herinneren. Door de verwardheid kunnen patiënten dingen doen die gevaarlijk voor hen zijn. Sommige mensen trekken onwillekeurig het infuus eruit, gaan klimmen of lopen, zijn vaak ’s nachts heel onrustig. Wij proberen te voorkomen dat men zich bezeert. Soms vragen wij een mantelzorger om te blijven slapen. De beste remedie bij een delier is om de onderliggende ziekte te behandelen. Bij mevrouw Onderstal was dit het toedienen van antibiotica tegen de urineweginfectie. Na ruim 24 uur voelde zij zich een stuk beter.’ Nu vraagt de patiënte zich af wat er allemaal gebeurd is. Haar kinderen waren erg geschrokken en zijzelf ook: ‘Als je verward bent, gebeuren er dingen waarover je geen controle hebt. Het is echt een vreemde gewaarwording.’