Stoma materialen

Rond uw stoma draagt u opvangmateriaal (een stomazakje) voor de urine of ontlasting. Dit zakje is lucht- en geurdicht. Na de operatie wordt er snel gestart met het aanleren van materiaal legen en verschonen. In de thuissituatie gebeurt dit meestal op het toilet of in de badkamer. Direct na de operatie wordt er transparant opvangmateriaal gebruikt om de stoma goed te kunnen bekijken. Er zijn verschillende soorten opvangmaterialen. Welk materiaal u kiest, is afhankelijk van het soort stoma dat u hebt en uw wensen.

Stomamaterialen zijn te verdelen in 2 soorten systemen:

  • eendelig: uit één stuk, het zakje kleeft direct op de huid
  • tweedelig: een los zakje dat gekoppeld wordt aan een huidplaat (deze kleeft op de huid en kan meerdere dagen blijven zitten)

De zakjes zijn afgestemd op de soorten ontlasting of urine. Dichte zakjes zijn voor dikke gebonden ontlasting. Hiervan gebruikt u ongeveer 2 tot 3 zakjes per dag. Leegbare zakjes zijn voor de opvang van dunne, meer vloeibaarder ontlasting. Bij normaal gebruik, gebruikt u 1 zakje per dag.

Urostomazakjes zijn leegbare zakjes voor de opvang van urine. Hiervan gebruikt u gemiddeld 1 zakje per dag. Het urinezakje heeft een speciale uitgang. Hier kan voor de nacht een slang met opvangzak aan gekoppeld worden. Deze ‘nachtzak’ wordt voor en na gebruik schoongespoeld met warm water en mag ongeveer 1 week gebruikt worden. Vrijwel ieder merk stomamateriaal heeft kleinere zakjes voor intieme momenten of sport. 

De stomaverpleegkundige kijkt samen met de stomadrager welk materiaal het meest geschikt is.

Het gebruikte stomamateriaal kan in de gewone afvalbak gedaan worden. Speciale afvalzakjes zijn te verkrijgen bij de leverancier van het stomamateriaal. Voor dikke gebonden ontlasting zijn er ook doorspoelbare stomazakjes verkrijgbaar.

Hulpmiddelen

Dit poeder is bedoeld voor kleine wondjes. De poeder dun over de aangedane huid strooien en het teveel wegblazen of voorzichtig wegvegen. De poeder die achterblijft met een vochtig gaasje kleverig maken. Hierover de huidplaat aanbrengen.

Met behulp van een barrière-crème, spray of lotiondoekje kan er een dun onzichtbaar laagje op de huid aangebracht worden om de huid te beschermen tegen het inwerken van de ontlasting of urine. Wanneer deze producten verkeerd gebruikt worden, kunnen ze de plakkracht van het materiaal verminderen. Daarom moeten ze alleen gebruikt worden op advies en na uitleg van de stomaverpleegkundige.

Een spray of lotiondoekje moet u na aanbrengen even laten opdrogen. Bij gebruik van een barrièrecrème moet u een ongeveer per keer een hoeveelheid crème gebruiken als een luciferkopje. Dit moet u zo goed inwrijven totdat de huid stroef aanvoelt. Anders hecht het opvangmateriaal minder goed.

Bijna iedere fabrikant heeft zijn eigen pasta om een oneffenheid naast de stoma op te vullen. Omdat de samenstelling en toepasbaarheid per fabrikant wisselen, moet u dit product gebruiken in overleg met de stomaverpleegkundige.

Deze schijven zijn bedoeld als extra dikke buffer van de huidplaat om het stoma. Ook kunnen ze gebruikt worden om een plooi of kuil naast de stoma op te vullen.

Verwijderspray en removers

Soms het kan het verwijderen van de huidplaat pijnlijk zijn. Ook kunnen er door het verwijderen van de huidplaats wondjes ontstaan en/of kunnen wondjes niet goed herstellen. Een siliconen adhesive remover spray kan dan een oplossing zijn. De spray helpt ook tegen plakrestjes na verwijdering. De spray wordt in zeer uitzonderlijke gevallen vergoed. Gemiddeld kost een spuitbusje van circa 50ml zo'n 10 euro. 

Trek een klein randje van de plak los en spray. Wacht even en trek voorzichtig de plak los. Spray weer opnieuw als er weerstand is. Belangrijk is dat de spray op basis van siliconen is. Hierdoor blijft er ook een beschermlaag op de huid achter. Gewone removers kunnen daarentegen de huid beschadigen. Een adhesivespray is verkrijgbaar bij de leverancier van stomamateriaal. In de eerste periode na het plaatsen van een stoma is vaak het verwijderen van het materiaal gevoelig. Dit vermindert meestal binnen een paar weken. Dit is ook de reden dat een adhesivespray niet standaard geadviseerd wordt. 

Leveranciers en vergoedingen

Stomamaterialen zijn kostbaar en deze kosten variëren bij normaal gebruik tussen de 2000- 3000 euro per jaar.

Colostoma

De norm bij een colostoma is maximaal 4 stomazakjes per dag. Normaal gebruik is gemiddeld 2,5 per dag.

Ileostoma

Bij een ileostoma en urostoma geldt een maximum van 2 zakjes per dag. Normaal gebruik is 1 zakje per dag.

Tweedelig systeem

Bij een tweedelig systeem geldt een maximum van 4 huidplaten per week. Normaal gebruik varieert tussen de 2,5 tot 3 huidplaten per week.

Als de stoma vaker verzorgd moet worden, is meer materiaal nodig. Raadpleeg dan de stomaverpleegkundige.

Leveranciers

In ons ziekenhuis werken de stomaverpleegkundigen samen met leveranciers die merkonafhankelijk zijn. Zij hebben een uitgebreide voorraad stoma-, wond- en incontinentiematerialen. De leverancier declareert rechtstreeks bij de zorgverzekeraar. U vindt uw leverancier op de overdracht. 

Zorgverzekeraars vragen leveranciers van stomamaterialen goed op het verbruik van de stomamaterialen te letten. Dit is de reden dat per klant een persoonlijk besteldossier wordt bijgehouden. Het kan zijn dat zij u bij het verbruik van 'te veel' materialen wordt benaderd door de leverancier voor een verwijzing naar de stomaverpleegkundige.

Bestellen kan telefonisch, via de mail of via de website van de leverancier. Voor noodgevallen is er buiten kantoortijden een telefonische achterwacht. Met vragen kunt u ook terecht bij de gespecialiseerde verpleegkundigen van de leverancier. 

Stomamaterialen worden vergoed uit de basisverzekering. Wel geldt uw jaarlijks eigen risico. Meer informatie over de vergoeding van stomamaterialen, kunt u inwinnen bij uw zorgverzekeraar.

Lees hier meer informatie over vergoed geregeld.