Vitamine B12

Vitamine B12 (cobalamine) is een wateroplosbaar vitamine dat nodig is voor een goede werking van het zenuwstelsel en voor de aanmaak van rode bloedcellen. Rode bloedcellen vervoeren zuurstof in het bloed. Soms is er sprake van een vitamine B12 tekort, dit kan gevolgen hebben voor uw gezondheid.

Hoe komt mijn lichaam aan vitamine B12?

Uw lichaam neemt vitamine B12 op uit voeding. Dit vitamine komt bijna alleen maar voor in dierlijke producten zoals melkproducten, vleeswaren, vis en eieren. Ook plantaardige producten, zoals gedroogd zeewier, kunnen vitamine B12 bevatten. Het Voedingscentrum raadt aan om voldoende producten te eten waar vitamine B12 in zit.

Neem ik minder vitamine B12 op als ik veganistisch of vegetariër ben?

Wanneer u te weinig dierlijke producten eet, kan het zijn dat uw lichaam te weinig vitamine B12 binnen krijgt. Het Voedingscentrum raadt mensen die weinig dierlijke producten eten daarom aan een vitamine B12-supplement te slikken of producten te gebruiken met toegevoegd vitamine B12.

Aandoening

Wat gebeurt er met mijn gezondheid wanneer ik een tekort aan vitamine B12 heb?

Wanneer u een tekort heeft aan vitamine B12 kunt u verschillende klachten ervaren:

  • bloedarmoede
  • vermoeidheid
  • duizeligheid
  • hartkloppingen
  • oorsuizen

Ook kan het tekort aan vitamine B12 neurologische klachten geven, dit zijn:

  • tintelingen in de vingers
  • geheugenverlies
  • coördinatiestoornissen
  • spierzwakte in de benen

Welke klachten kunnen kinderen ervaren?

Kinderen krijgen bij een vitamine B12 tekort vaak neurologische problemen zoals:

  • spierzwakte
  • ontwikkelingsachterstand
  • groeiachterstand

Bij kinderen met symptomen van een neurologische aandoening, maar zonder bloedarmoede, kan ook sprake zijn van vitamine B12 tekort.

Heeft u (of uw kind) een van bovenstaande klachten en maakt u zich zorgen over uw gezondheid, neem dan contact op met uw huisarts. Hij of zij brengt samen met u al uw klachten in kaart.

Veel van bovenstaande klachten komen ook vaak voor bij andere aandoeningen. Om vast te stellen of deze klachten ontstaan door een vitamine B12 tekort, kan uw huisarts een bloedonderzoek aanvragen. Het bloedonderzoek wordt uitgevoerd in Ziekenhuis Gelderse Vallei. Indien de huisarts specialistische zorg nodig vindt, kan hij/zij u doorverwijzen naar een medisch specialist in Ziekenhuis Gelderse Vallei.

Onderzoek

Wanneer de huisarts of medisch specialist een bloedonderzoek voor u heeft aangevraagd, dan laat u uw bloed prikken in Ziekenhuis Gelderse Vallei. Naast het vitamine B12 gehalte kunnen ook uw hemoglobinegehalte (ijzer), de grootte van de rode bloedcellen en foliumzuur (vitamine B11) gemeten worden.

Wanneer is er kans op een vitamine B12 tekort?

Door middel van het bloedonderzoek bepalen wij uw vitamine B12 waarde. De hoogte van deze waarde geeft aan of er wel of geen tekort is aan vitamine B12.

Er zijn in Nederland verschillende vitamine B12 testen beschikbaar. Doordat laboratoria verschillende testen (en apparatuur) gebruiken, is er verschil in de (referentie)waarden die aangeven of er een grote of kleine kans bestaat dat iemand een vitamine B12 tekort heeft.

Een voorbeeld: Laboratorium A meet met test A een bloedmonster en de uitslag is 200 pmol/L, Laboratorium B meet hetzelfde bloedmonster met test B. Hier is het resultaat een vitamine B12 waarde van 300 pmol/L.

Omdat de waarden per laboratorium kunnen verschillen is het belangrijk om te weten welke waarden uw ziekenhuis hanteert. Ziekenhuis Gelderse Vallei hanteert de volgende waarden:

Waarden Kans op een vitamine B12 tekort
>220 pmol/L
Zeer klein
150 – 220 pmol/L
Aanvullend onderzoek nodig
<150 pmol/L
Groot


Wanneer wordt er aanvullend onderzoek (methylmalonzuur bepaling) gedaan?

Wanneer uw vitamine B12 waarden tussen de 150 tot 220 pmol/L ligt, krijgt u automatisch aanvullend onderzoek. U hoeft hiervoor niet opnieuw bloed te laten prikken. Bij een aanvullend onderzoek meet het laboratorium niet alleen de vitamine B12 waarden in het bloed, maar ook het effect van vitamine B12 in de cel. De cel is namelijk de plek waar vitamine B12 zijn werk doet. In de cel wordt er veel methylmalonzuur (MMA) gevormd als er een B12 gebrek is. Een verhoogd MMA duidt op een vitamine B12 tekort.

Waarom wordt het aanvullend onderzoek niet standaard gemeten?

Voor het overgrote deel van de patiënten is het algemene bloedonderzoek voldoende om uit te wijzen of er wel of geen B12 tekort is. Bij een waarde hoger dan 220 pmol/L is de kans zeer klein dat er een vitamine B12 tekort is. Wanneer er bij waarden >220 pmol/L twijfel is, wordt een aanvullend MMA-onderzoek aangevraagd door de medisch specialist. De medisch specialist kijkt hierbij altijd naar uw gehele medische situatie. Het is niet nodig dat het laboratorium het MMA-onderzoek altijd uitvoert. Dan duurt het onnodig lang voordat de uitslag bekend is en het is onnodig kostbaar.

Behandeling

Afhankelijk van de uitkomst van het onderzoek, kiest uw medisch specialist samen met u voor een gepaste behandeling. Een behandeling wordt altijd uitgevoerd naar aanleiding van medische noodzaak.

Medicatie

Welke en hoeveel medicatie voor u het beste is, overlegt u met uw behandelend medisch specialist. Ook of u een opstartdosis nodig heeft, overlegt u met hem of haar. Een vitamine B12 tekort kan op 2 manieren behandeld worden. Door het geven van een vitamine B12 injectie, of door het slikken van vitamine B12 capsules.

Hoe snel is het vitamine B12 tekort hersteld?

Hoe snel een vitamine B12 tekort herstelt, is afhankelijk van de klachten die u heeft.

Kan zelfmedicatie met B12 kwaad?

Zelfmedicatie met vitamine B12 kan geen kwaad. Echter raden wij aan om medicatie altijd in overleg met een huisarts of medisch specialist in te nemen.

Kan ik naar een zelfstandig behandelcentrum (ZBC) voor een behandeling?

In Nederland is er een B12 Kliniek en een B12 Institute waar patiënten, indien de medisch specialist dit noodzakelijk vindt, naartoe verwezen kunnen worden voor specifieke zorg.

Alleen wanneer een medisch specialist of huisarts vanuit medisch oogpunt denkt dat dit de beste behandeling voor u is, wordt u doorverwezen.

Of u de behandeling in een zelfstandig behandelcentrum vergoed krijgt, is afhankelijk van uw verzekering. U kunt dit navragen bij uw eigen zorgverkeraar. 

Vragen

Heeft u vragen over vitamine B12, vul dan dit vragenformulier in. Wij staan u graag te woord.