Leven met een stoma

Hoe gaat u om met een stoma in verschillende situaties in het dagelijks leven? Met een stoma kunt u gewoon tillen, sporten, zwemmen of naar de sauna gaan. Op deze pagina leest u waar u op moet letten en hoe u zich, indien nodig, kunt voorbereiden op deze activiteiten.

Het leven met een stoma kent naast een wat tijdrovender lichamelijke verzorging, weinig beperkingen. Met een stoma kunt u gewoon onder de douche, in bad of naar het zwembad. Tijdens deze activiteiten wordt het opvangmateriaal ook gedragen. Zodra u hersteld bent van de operatie, kunt u meestal uw werkzaamheden hervatten. Ook sporten behoort tot de mogelijkheden.

De eerste 6 weken na de operatie wordt autorijden afgeraden. Het dragen van een autogordel kan hinderlijk zijn over de buikwond, de stoma en het materiaal. Toch kunt u niet zomaar een ontheffing krijgen van de wettelijke plicht om de autogordel te dragen. Om te voorkomen dat de gordel op de stoma of het zakje drukt, kunt u gebruikmaken van een gordelgeleider of clip. Deze zijn te koop bij een automaterialenwinkel.

Bij het aftekenen van de meeste geschikte stomaplaats, wordt rekening met de kleding gehouden. Door te voorkomen dat het zakje te vol wordt, is de stoma niet tot nauwelijks te zien. Het dragen van een aansluitend hemd of een wat hogere slip of panty onder de kleding, helpt het zakje vlak op het lichaam te dragen. Vrijwel ieder merk stomamateriaal heeft kleinere zakjes voor intieme momenten of sport. Ook zijn er banden verkrijgbaar waar het stomazakje in en ondervalt. Een aantal ervaringsdeskundigen maakt zelf mooie banden of kleurrijke stomahoesjes. Deze kunt u ook gebruiken bij bijvoorbeeld een bezoek aan de sauna. Kijk voor meer informatie op www.stomaatje.nl.

Met een stoma kunt u gewoon naar de sauna. Mensen met een stoma op de dunne darm moet letten op extra vocht- en zout inname. Neem extra drinken mee en probeer regelmatig te drinken. Daarnaast kan door het zweten de huidplaat eerder loslaten. Plak voor de zekerheid de huidplaat af met een speciale tape. Vraag hiernaar bij uw leverancier. Tijdens saunabezoek kunt u ook een mooie band of een kleurrijk stomahoesje dragen. Kijk voor meer informatie hierover op www.stomaatje.nl

Een stoma hoeft geen belemmering te zijn voor het vrijen. Een stoma en het materiaal kan wel tegen een stootje. Maar het dragen van een stoma, het veranderde uiterlijk en onzekerheid over het stomamateriaal kunnen wel van invloed zijn. Meestal duurt het even voordat u zowel lichamelijk als geestelijk weer in balans bent en aan seks toe bent.

Het is helemaal niet vreemd als u in de periode na de operatie geen behoefte heeft aan seks, maar juist wel aan troost en intimiteit. Wanneer u uitgerust bent, de tijd neemt om alles samen goed te verwerken, komen ook seksuele verlangens in de meeste gevallen vanzelf terug. Het blijft ook dan belangrijk om open en eerlijk te zijn.

Medicijnen, chemotherapie, radiotherapie, algehele vermoeidheid, het hebben van een stoma en het veranderd gevoel in uw buik, kunnen de seksuele behoefte veranderen of verminderen. Na het verwijderen van de endeldarm en/of blaas hebben sommige mannen problemen met het krijgen van een erectie. Bij sommige vrouwen kan hierdoor de vagina overgevoelig of droog zijn. Ook kan het vrijen pijnlijk zijn. Blijf niet met deze problemen rondlopen, maar probeer ze bespreekbaar te maken.

De arts of stomaverpleegkundige kan u adviezen geven of u doorverwijzen naar een hulpverlener die u verder kan helpen.

Lees hier de folder 'Initimiteit en seks'

Met een stoma kunnen veel sporten uitgeoefend worden. De eerste 8 tot 12 weken wordt intensieve sportbeoefening afgeraden. De stoma moet in die weken nog zijn vaste maat en vorm krijgen. Na die periode kunnen indien nodig, beschermingsbanden en caps worden gebruikt.

Duursporten of grote lichamelijke inspanning vragen enige aanpassing bij een ileostoma en urinestoma. Stomadragers moeten opletten dat ze voldoende drinken. Vaak moet er ook extra zout ingenomen worden. Sporten die beter niet uitgeoefend kunnen worden met een stoma zijn: gewichtheffen, intensieve kracht en contactsporten, zoals rugby, judo, karate en worstelen.  

De eerste 6 tot 8 weken na de operatie wordt tillen afgeraden. Daarna moeten werkzaamheden en activiteiten geleidelijk opgebouwd worden.

Doe de eerste maanden na de buikoperatie rustig aan en vermijd de volgende activiteiten:

  • stofzuigen
  • duwen winkelwagen, kinderwagen of rolstoel
  • tillen boven de 5 kilo
  • ramen lappen
  • zwaar sporten
  • grasmaaien of tuin omspitten
  • meubels verplaatsen

Letten bij het tillen op dat er zo weinig mogelijk spanning op de buik en met name de buikspieren ontstaat. Zware voorwerpen (meer dan 10 kg) kunnen beter niet getild worden, omdat er dan te veel druk op de buikspieren komt te staan.

Met een stoma op vakantie gaan hoeft geen probleem te zijn, mits u zich goed voorbereidt en rekening houdt met een aantal belangrijke aandachtspunten. De Nederlandse Stomavereniging heeft over dit onderwerp een handige informatiefolder uitgegeven. Via deze vereniging of de stomaverpleegkundige is ook een stomapaspoort te verkrijgen. In het paspoort staat in diverse talen alle informatie die de douane of beveiligingsbeambte nodig kan hebben.

Stomazorg op vakantie

Met een stoma op vakantie gaan hoeft geen probleem te zijn, mits u zich goed voorbereidt en rekening houdt met een aantal belangrijke aandachtspunten. De Nederlanse stomavereniging heeft hierover een paar handige informatiefolders en kleine taalgidsjes uitgegeven. Een medisch paspoort met daarin het soort stoma, product-omschrijvingen, bestelnummers van het materiaal, medicijngebruik en belangrijke telefoonnummers is aan te raden om mee te nemen. Het stomapaspoort is te verkrijgen bij de stomaverpleegkundige of de leverancier van het stoma-materiaal. 

Na een stoma operatie is het belangrijk om eerst goed te herstellen. U moet weer voldoende energie hebben, maar ook voldoende zelfvertrouwen. Hierbij is het van belang dat uw stoma goed functioneert, u het volledig zelfstandig kunt verzorgen en geheel vertrouwd mee bent.Kortom, u moet weer lekker in uw vel zitten.

Het helpt om goede afspraken te maken met uw werkgever en de bedrijfsarts over terugkeer naar uw werkplek. Wanneer u open bent over wat u is overkomen, helpt dit om begrip te krijgen van werkgever en collega's. U kunt bijvoorbeeld vertellen dat u door de stoma geen controle heeft over gasvorming en eventuele geluiden. Het is verstandig om niet te zwaar te tillen, omdat een te grote druk op de buikwand bij een stoma niet goed is. Dit kunt u bespreken met uw leidinggevende of bedrijfsarts.

Bij tilwerk wordt geadviseerd een stomasteunbandage te gebruiken. Bij het werken in nauwe ruimten of wanneer bij fysieke werkzaamheden de stoma geraakt kan worden, wordt geadviseerd een cap te dragen. Advies hierover kunt u bij de stomaverpleegkundige krijgen. Misschien moet er binnen het bedrijf aangepast werk voor u worden gezocht of moet er een aanpassing in het toilet worden gemaakt. Zoals voor mannelijke stomadragers het plaatsen van een afvalbak op het toilet.

Een zwangerschap hoeft geen extra problemen op te leveren voor de stoma. Wel zijn er extra aandachtspunten. Door algehele betere doorbloeding bij zwangerschap kan de stoma meer doorbloed zijn. Hormonale veranderingen kunnen effect hebben op de huid. Extra controle bij de stomaverpleegkundige is nodig om het stomamateriaal aan te passen aan de veranderende buik.

Zwemmen met een stoma is goed mogelijk. Het stomamateriaal kan beter niet vlak voor het zwemmen worden aangebracht. Ook kunnen er kleinere zakjes gebruikt worden bij het zwemmen.

Zonnebaden is geen probleem. Wel moet het stomazakje afgedekt worden om te voorkomen dat de stoma te heet wordt. Dit is niet goed voor het slijmvlies van de stoma! Met een wat hogere zwembroek of een badbak met een druk dessin, kunt u de stoma meestal camoufleren. Ook bestaat er speciale zwemkleding voor stomadragers.

De stomaverpleegkundige heeft adressen voor u waar speciale kleding verkrijgbaar is.