Voedingsadviezen bij veranderingen in smaak en reuk

Oorzaken van smaak- en reukverandering

Een langdurige IC-opname, hoofdletsel en schade zoals na een CVA (beroerte) kunnen smaak- en reukverandering veroorzaken. Ook het gebruik van medicatie, zoals bij chemotherapie of behandelingen zoals bestralingen in het hoofd/hals gebied kunnen een oorzaak van smaak- en reukverlies zijn. Sommige aandoeningen kunnen verandering of verlies van smaak en reuk geven, bijvoorbeeld bij infectie in neus of neusbijholten, een tumor in het hoofd, de ziekte van Parkinson of een corona-infectie. Ook kan verandering van smaak en reuk gevolg zijn van ouderdom. Bij veel patiënten herstellen de smaak en de reuk zich na verloop van tijd. Soms zijn de klachten blijvend.

Hoe werkt smaak?

Op de tong, aan de binnenkant van de mond en in de keel zitten smaakpapillen. Hiermee proeven we de basissmaken zoet, zuur, zout, bitter en umami (ook wel hartig genoemd). De meer genuanceerde smaak van eten wordt ook voor een groot deel bepaald door de geur van eten. Het proeven van pittig heeft niet met de smaakpapillen te maken. Deze sensatie wordt veroorzaakt door receptoren die pijn waarnemen. Ook structuur, de temperatuur van eten en drinken, het gevoel dat dit geeft in uw mond, de bereidingswijze en de omgeving waarin u eet spelen een rol bij de ervaring van smaak.

Veranderingen in smaak

Bij smaakverandering kan uw waarneming van smaak afnemen; ook kan alles ineens vies of metaalachtig proeven. Smaak en reukverandering kan veel invloed hebben op uw eetplezier, de keuzes die u maakt in uw voedingspatroon en de hoeveelheden die u eet. Hierdoor kan uw voedingstoestand verslechteren. Een goede voedingstoestand is van belang voor uw gezondheid, welbevinden en voorkomen van ziekte of complicaties. Ook is een goede voedingstoestand van grote invloed op herstel na ziekte.

Hoe werkt reuk?

Geurmoleculen komen via de lucht in onze neus op het reukslijmvlies terecht. Hier binden ze zich aan receptoren die vervolgens geactiveerd worden en een signaal doorsturen via de reukzenuw naar de bulbus olfactorius, het eerste reukstation in de hersenen. Hiervandaan wordt het signaal naar andere gebieden in de hersen gestuurd, voor verdere verwerking en evaluatie.

De beleving van eten heeft voor een groot deel te maken met reuk. Als voedsel in de mond gekauwd wordt, komen er geurmoleculen vrij. Deze moleculen bereiken het neusepitheel via de achterkant van de mondholte. Hoe iets proeft, wordt dus voor een groot deel bepaald door de geur ervan.

Veranderingen in reuk

Bepaalde geuren kunnen opeens veel sterker en/of minder lekker ruiken. En het kan voorkomen dat geuren die u eerst als minder prettig ervaarde nu wel prettig vindt.

Reuk- en/of smaakverandering na covid-19

Gemiddeld heeft zo’n 50% van de coronapatiënten te maken met reuk- en/of smaakverandering. Hoewel dit bij een deel van de mensen binnen een paar weken herstelt, is er een grote groep die veel langer te maken heeft met dit verlies.

Adviezen

Lees de adviezen op deze webpagina en in de folder 'Ontslag na COVID-19' (VIP 20.17).

Patiëntenvereniging

De patiëntenvereniging Reuksmaakstoornis.nl deelt informatie en een plek een om vragen te kunnen stellen, ervaringen te delen en lotgenoten te treffen. Kijk op www.reukensmaakstoornis.nl/reukverliesnacovid19.

Meedoen aan wetenschappelijk onderzoek

Reuk- en smaakverlies is een veel voorkomend probleem onder patiënten met een Covid-19 infectie. Om dit verder te onderzoeken, is er deze zomer een subsidie toegekend voor een grootschalig onderzoek naar reuk- en smaakverlies bij patiënten met een Covid-19 infectie. Dit onderzoek is een samenwerking tussen het Reuk- en smaakcentrum in Ede, Wageningen University & Research, UMC Utrecht, Amsterdam UMC en patiëntenvereniging Reuksmaakstoornis.nl. Het onderzoek bestaat uit verschillende studies.

Lees meer op www.reukensmaakcentrum.nl.

Mogelijk heeft u interesse in de reuktraining van ons Reuk— en smaakcentrum. Meer informatie over reuktraining.