Afwijkend uitstrijkje

Een afwijkend uitstrijkje betekent dat er mogelijk sprake is van een voorstadium van baarmoederhalskanker. Dit is nog geen kanker. Het voorstadium is goed en eenvoudig te behandelen.

Waarom een uitstrijkje?

In Nederland krijgen alle vrouwen vanaf 30 jaar een oproep voor een uitstrijkje. Het doel van een uitstrijkje is om na te gaan of er sprake kan zijn van een voorstadium van baarmoederhalskanker. De uitslag van het uitstrijkje wordt weergegeven met een PAP nummering:

  • PAP 1: normaal uitstrijkje, geen afwijkingen gevonden
  • PAP 2 en 3A: lichte afwijkingen gevonden
  • PAP 3B t/m 5: sterke afwijkingen gevonden

Hoe hoger de PAP nummering is, hoe hoger de kans op een voorstadium van baarmoederhalskanker. De kans is zeer klein dat er daadwerkelijk baarmoederhalskanker is ontstaan. Zeker wanneer er geen klachten zijn.

Het onderzoek

Bij de gynaecoloog heeft u eerst een intake gesprek. Hierna onderzoekt de gynaecoloog of er sprake is van een voorstadium. Dit is met het blote oog niet te zien. Daarom kijkt de gynaecoloog met een soort microscoop naar de baarmoedermond. Dit onderzoek heet colposcopie.

Hoe verloopt het colposcopisch onderzoek?

Het verloop van het onderzoek: 

  • u gaat liggen in de stoel met de benen in de beensteunen  
  • de gynaecoloog plaatst een spreider in de vagina (eendebek)  
  • de gynaecoloog maakt de baarmoedermond nat met een soort jodium of een soort azijnoplossing. Dit kan even prikken. Verdoving is echter niet nodig.  
  • de gynaecoloog bekijkt de baarmoedermond met de microscoop. Hij of zij probeert te ontdekken of er sprake is van een voorstadium. Zo nodig verwijdert hij of zij een klein stukje van de baarmoedermond voor verder onderzoek. Dit heet een biopsie.  
  • u kunt zelf meekijken op een scherm

Als verdere behandeling nodig is

Soms worden grotere afwijkingen gevonden. Dan wordt vaak besloten om tot behandeling over te gaan. Deze behandeling heet lis-excisie. Hierbij wordt het aangedane weefsel van de baarmoederhals verwijderd. Deze ingreep duurt ongeveer 20 minuten en gebeurt op de polikliniek. Het is verstandig om iemand mee te nemen.

Hoe verloopt de verdere behandeling?

Het verloop van een lis-excisie behandeling:

  • u krijgt een aantal prikken om de baarmoedermond plaatselijk te verdoven. De eerste prikken kunnen wat pijnlijk zijn, de rest van de prikken voelt u niet. Ook de rest van de ingreep is pijnloos.  
  • de gynaecoloog gebruikt voor het wegnemen een dunne metalen lis, die elektrisch verhit wordt  
  • u krijgt een plastic plakker op uw been om de stroom te geleiden  
  • de gynaecoloog brandt het aangedane stukje weefsel uit de baarmoedermond  
  • de bloedvaten worden vervolgens dichtgeschroeid

Goed om te weten

Bereid u voor op uw onderzoek:

  • neem een kopie van de uitslag van het uitstrijkje mee. Het gaat om het uitstrijkje dat de huisarts heeft gemaakt.
  • bent u zwanger of ongesteld op de dag van het onderzoek? Dan kan het onderzoek niet doorgaan. Maak dan een andere afspraak.