Veelgestelde vragen COVID-19

Hiervoor verwijzen we naar het testbeleid zoals vastgesteld door het RIVM.

Op dit moment is er geen gebrek aan COVID-afnamesets of laboratoriumcapaciteit. Stuur een email naar labsupport < apestaartje >zgv.nl met het aantal gewenste kweeksets en adresgegevens. Let op dat de juiste aanvrager bekend is in ons labsysteem zodat de uitslag onverwijld gerapporteerd wordt aan de juiste praktijk (geef gegevens hiervoor door via applilab < apestaartje > zgv.nl).

Voor de huisarts

COVID-19-materiaal moet na afname zo snel mogelijk bij het laboratorium worden ingeleverd. De medische post is eigenlijk niet langer geschikt omdat de doorlooptijden te lang zijn. Stuur materiaal in via een reguliere bode of lever dit in bij een regulier afnamelab.
Gelieve het materiaal niet door een (van corona verdachte) patiënt bij het ziekenhuis af te laten geven maar dit door iemand zonder klachten te laten verzorgen.

Voor verpleeghuizen

COVID-19-afnamesets kunnen per bode aangeleverd worden bij het medisch microbiologisch laboratorium van Ziekenhuis Gelderse Vallei (route 162, afdeling C1)

Op werkdagen kunt u materialen op het MMB laboratorium inleveren tussen 8 en 16 uur.

Zaterdag: tussen 8.00 en 9.30

Zondag: tussen 8.00 en 9.30

Coronadiagnostiek op een gecombineerde keel-/nasopharynxuitstrijk kunt u aanvragen via het groene MMB-formulier (Sars-Cov-2 PCR of coronadiagnostiek onder het kopje ‘overige bepalingen’). Gebruik hiervoor de speciale afname-set met virus-transport-medium en volg de instructies voor afname zodat de sensitiviteit zo groot mogelijk is.

Indien u een groen formulier gebruikt: minimale gegevens op het aanvraagformulier moeten zijn:

• Naam
• Geboortenaam
• Geslacht
• Geboortedatum
• BSN nummer
• Verzekeringsnummer
• Adres

Daarnaast moet er altijd een aanvragend arts vermeld worden. De aanvragend arts moet bekend zijn bij het ziekenhuis en reeds gekoppeld aan een Edifact- of zorgmailadres. Regel ook voor het weekend dat de Edifact/zorgmailuitslagen ook opgevolgd worden binnen uw instelling of praktijk.

Omdat we grote aantallen monsters per dag verwerken, vragen wij ringonderzoeken in de VVT of testen van meer dan 10 mensen tegelijk telefonisch aan te melden bij het laboratorium. Ook vragen we om diagnostiek te spreiden over alle 7 dagen van de week zodat we de doorlooptijden zo kort mogelijk kunnen houden.

In navolging op de berichtgeving vanuit de overheid dat PCR-testen voor het Sars-Cov-2 virus vanuit de huisarts vergoed moeten worden uit het OGZ-budget heeft het microbiologisch laboratorium declaratie-afspraken kunnen maken met de GGD.

De huisarts blijft wel aanvrager van het onderzoek en ontvangt de uitslagen via edifact.

Om de sensitiviteit voor het aantonen van het virus te optimaliseren is het van belang om de kweek op de juiste wijze af te nemen volgens de bijgeleverde instructie.

Hieronder de instructie in het kort:

Uitstrijk maken voor coronatest

Laat de patiënt zijn/haar neus snuiten.

1. Neem de afnamestok uit de verpakking (maakt niet uit welke kleur deze is).
2. Strijk met deze wattenstok achter in de keel langs de pharynxbogen (er ontstaat een kokhalsreflex).
3. Breng nu dezelfde stok via een neusgat rechtdoor tot achter in de neus tot u een weerstand voelt (niesreflex).
4. Draai de swab enkele malen en trek in 1 beweging terug.
5. Plaats de afnamestok in het virus verzendmedium.
6. Breek de afnamestok af bij het breekpunt.
7. Gooi het omhulsel weg (prullenbak), deze is overbodig.
8. Sluit de dop goed.

Verpakken en inleveren bij het microbiologisch laboratorium

1. Desinfecteer na afname de materialen.
2. Voorzie elk materiaal van een materiaalsticker (aanvraag via X-care) of ponsplaatje (patiëntensticker).
3.  Stop een eventueel aanvraagformulier NIET in de safetybag.
4. Plak de safetybag dicht en doe de safetybag samen met het ingevulde aanvraagformulier in de witte verzendenvelop.
   

N.B. Safetybag MOET dicht zijn.

Voor kinderen en volwassenen blijft een gecombineerde keel/nasopharynx-uitstrijk de gouden standaard.

Recent verschenen in de media berichten over het gebruik van een ‘kort stokje’ bij kinderen. In de praktijk betekent dit dat het reguliere afnamemedium wordt gebruikt maar met een aangepaste instructie.

Vanuit de gouden standaard wordt een nasopharyngeale uitstrijk (achterste neus/ keel-regio) geadviseerd. Echter, een neusuitstrijk van de middelste neusschelpen is net zo betrouwbaar om een hoog besmettelijke patiënt te identificeren, maar geeft vaak minder discomfort. Dit verhoogt de bereidheid tot testen bij kinderen en ouders.

De voorkeur blijft, ook bij kinderen, een gecombineerde keel/neus-uitstrijk, zeker als er een klinische diagnose van COVID-19 vermoed wordt of bij iemand met langer bestaande klachten waar de virale load lager wordt verwacht. De gecombineerde afname verhoogt de sensitiviteit van de PCR-test. Indien het niet mogelijk is om de gecombineerde uitstrijk af te nemen, kan er gekozen worden voor een keel- en/of neus-uitstrijk.

Instructie voor een neus-uitstrijk: schuif de wattenstok circa 2–3 cm (‘mid turbinate’) horizontaal naar binnen en draai de wattenstok rond.

Geplande doorlooptijden bij voldoende testcapaciteit:

De verwachte doorlooptijd voor een testuitslag is ongeveer 24-36 uur. Materialen voor 10.00 uur in de ochtend ingeleverd, worden dezelfde dag nog getest en gerapporteerd. Bij aankomst op het laboratorium na 10.00 uur volgt de uitslag de volgende dag. In het weekend proberen we dezelfde doorlooptijden te hanteren maar kan er een vertraging ontstaan afhankelijk van de overige werkzaamheden.

De uitslagen worden binnen een uur nadat ze in het laboratorium bekend zijn aan de aanvrager gerapporteerd via een Edifact rapport. Als u nog geen rapport heeft ontvangen, heeft het laboratorium zeer waarschijnlijk de uitslag nog niet. De aanvragend arts is zelf wettelijk verantwoordelijk voor de melding van positieve uitslagen bij de GGD. Dit is belangrijk voor het contactonderzoek van de GGD.

Uitslagen worden niet doorgebeld maar worden verstuurd via Edi-fact.

 

Als u, als verwijzer, geen digitale rapportage ontvangt en een corona-uitslag wilt opvragen kan dit tijdens de openingstijden van het MML via (0318) 43 40 40, het beste tussen 10.00 en 12.00 uur, dan zullen nieuwe uitslagen over het algemeen bekend zijn. In het weekend is het MML alleen tussen 10.00 uur en 12.00 uur te bereiken via de portier van Ziekenhuis Gelderse Vallei (0318) 43 43 43, u vraagt dan naar de analist van het MML.

Wij verzoeken iedereen om juist in deze tijd wel de digitale uitslagenkoppeling met het ziekenhuis te realiseren zodat we jullie zo efficiënt mogelijk van dienst kunnen zijn. Voor vragen hierover of om een koppeling aan te vragen kunt u contact opnemen met de labmanager via applilab < apestaartje > zgv.nl

Uitslagen van PCR-testen worden direct gerapporteerd naar de aanvrager en zijn voor de patiënt direct zichtbaar in MijnZGV. (na inloggen middels DigiD gaat men naar Medisch Dossier – Uitslagen – Bacteriologie). Dit geldt voor patiënten die bekend zijn in het ziekenhuis.

Het medisch microbiologisch laboratorium kan serum van patiënten testen op de aanwezigheid van antistoffen tegen Sars-Cov-2, het virus dat COVID-19 veroorzaakt. Huisartsen en overige externe aanvragers kunnen een order plaatsen in ZorgDomein. Zoek daarbij op Sars-Cov-2 antistoffen of COVID antistoffen of zoek onder de C in het alfabet. Bloedprikken gaat op afspraak. Indien bekend: benoem de eerste ziektedag!

Deze totaal IgG-test heeft NZA-code 071118 (in 2021 is het passantentarief hierbij 13,41 euro), hierbij komen bloedafname en orderkosten (in 2021 is het passantentarief hiervoor 13,52 euro).

Prijzen van het lab zijn terug te vinden onder:
https://www.geldersevallei.nl/wcm/connect/www/19e0f5ea-b3e0-4964-b57f-20474237f154/2021+Passantenprijslijst+Ziekenhuis+Gelderse+Vallei.pdf?MOD=AJPERES

In ons laboratorium is een geautomatiseerde EIA-test in gebruik omdat deze snelle doorlooptijden kan garanderen. Door middel van een sandwich immuno assay detecteren we de aanwezigheid van antistoffen tegen het S-eiwit, receptor binding domain, van het Sars-Cov-2virus. We kunnen geen onderscheid maken tussen de verschillende antistoffen zoals IgM, IgA of IgG. De test kan relatief vroeg in de ziekte-episode SARS-CoV-2antistoffen (IgM) aan te tonen bij een patiënt met klachten maar een negatieve PCR. Bij een langer geleden doorgemaakte infectie (> 21 dagen na infectie) zal met de test de aanwezigheid van IgG-antistoffen tegen SARS-CoV-2 in het bloed worden aangetoond.

Deze test detecteert ook antistofrespons na vaccinatie. Dus na vaccinatie zeggen de antistoftiters niks over het wel of niet hebben doorgemaakt van een infectie. Ook is onzeker hoe de antistoftiters correleren met opgebouwde immuniteit en bescherming.

Bij mensen zonder symptomen of milde ziekte is het nog onzeker of zij altijd detecteerbare antistoffen ontwikkelen. Bij deze groep zijn over het algemeen antistoffen vanaf dag 21 aantoonbaar, vaak in een wat lagere concentratie.

Het is nog onduidelijk hoe lang na het doormaken van een infectie antistoffen aantoonbaar blijven. We weten op dit moment in dat IgG tegen SARS-Cov-2 zeker 3-6 maanden na infectie/vaccinatie aantoonbaar blijft maar dat de titers vrij snel daarna dalen.

Deze test detecteert ook antistofrespons na vaccinatie. Dus na vaccinatie zeggen de antistoftiters niks over het wel of niet hebben doorgemaakt van een infectie. Ook is onzeker hoe de antistoftiters correleren met opgebouwde immuniteit en bescherming door vaccinatie.

De antistofbepaling die het medisch microbiologisch laboratorium verricht detecteert antistoffen tegen het Receptor Binding Domain van het S-eiwit van het Sars-Cov-2 virus. Dit target is door veel fabrikanten van antistoftesten gekozen omdat deze antistoffen in theorie nodig zijn voor neutralisatie van het virus en daarmee een graadmeter kunnen zijn voor bescherming.

De vaccins die op dit moment worden gegeven in Nederland zijn ontwikkeld op basis van eiwitten van dit zelfde S-antigeen. Hierdoor zal een antistofrespons op vaccinatierespons leiden tot een positieve testuitslag in de serologische bepaling.

Voor de klinische setting geldt dat van een gevaccineerde patiënt de antistof-titers dan ook niet langer gebruikt worden om de kans op besmettelijkheid in te schatten in het kader van het opheffen van isolatie.

Tenslotte: een vaccinatie zal een effect hebben in de antistoftest omdat de patiënt antistoffen opbouwt tegen virale eiwitten uit het vaccin. De PCR-test of de antigeentest op basis van een keel/nasopharynx uitstrijk kunnen niet positief worden van vaccinatie. Indien er klachten passend bij corona bestaan bij iemand die al wel gevaccineerd is, dient nog steeds het coronavirus uitgesloten te worden conform de vigerende RIVM-richtlijnen met behulp van een keel/nasopharynx-uitstrijk.

De gevoeligheid van deze testen ligt rond de 70% gedurende de eerste 6 dagen van de infectie. Hierna daalt de gevoeligheid omdat de virale load in de bovenste luchtweg daalt. Inmiddels zijn er meer data beschikbaar en worden deze testen ook geadviseerd door de overheid. In het ziekenhuis is een PCR-test als standaard behouden. De antoigeen-snel-testen zijn dus vooral bedoeld om mensen, die recent besmet zijn en net klachten ontwikkelen en een hoge load aan virus uitscheiden, snel te kunnen opsporen. Voor diagnosestelling bij langer bestaande ziekte zijn ze niet geschikt.

Een kanttekening die gemaakt moet worden is dat niet alle antigeensneltesten, die op de markt zijn, een goede sensitiviteit hebben. Meer informatie over goedgekeurde testen en de interpretatie van uitslagen zie: www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/testen/zelftesten-en-het-coronavirus

Voor een betrouwbare uitslag is het van belang dat het testmateriaal op de juiste wijze is afgenomen. Voor de instructie verwijzen wij u naar de leverancier van de sneltest.

Patiënten die worden verwezen met (verdenking op) COVID-19 moeten zich melden bij de HAP/SEH aan de achterzijde van het ziekenhuis.