Het moreel beraad in ZGV
Medische beslissingen zijn lang niet altijd simpel en eenduidig. In de dagelijkse medische praktijk worden zorgprofessionals regelmatig geconfronteerd met ethische dilemma’s. Dilemma’s tussen bijvoorbeeld een patiënt wel of niet reanimeren, wel of niet op een IC opnemen of het al dan niet staken van een behandeling komen dikwijls voor. Zulke dilemma’s hebben vaak een emotioneel karakter: wat je ook kiest, er is altijd een vorm van morele schade, omdat je niet beide handelingen kunt doen. Sommige dilemma’s zijn erg ingewikkeld van aard en worden daarom bij voorkeur breed besproken, bijvoorbeeld in een (multidisciplinair) team.
Moreel beraad als instrument
Een instrument bij dit soort besprekingen is een moreel beraad: een gestructureerde vergadering in dialoogvorm onder begeleiding van een daartoe opgeleide gespreksleider. Het doel van een moreel beraad is een gelijkwaardige en open uitwisseling van ideeën, zonder dat iemand ‘gelijk’ hoeft te krijgen of dat er per se sprake moet zijn van consensus. Dit vraagt van een professional een open houding en kritische zelfreflectie. Het gaat er in de eerste plaats om de casus beter te begrijpen, meerdere gezichtspunten te zien en eventueel een weg naar een antwoord, beslissing of zelfs oplossing te formuleren. Als dat laatste niet lukt, dan zijn er toch verschillende ethische argumenten benoemd en gewogen, waar de inbrenger van de casus mee verder kan en emoties binnen een groep gekanaliseerd kunnen worden. Het moreel beraad is ook een vorm van teambuilding. Het stimuleert (op het niveau van de organisatie) het juiste klimaat voor reflectie op medisch handelen.
Methodieken
Er zijn verschillende methodieken om een moreel beraad te houden. Binnen Ziekenhuis Gelderse Vallei gebruiken we de dilemmamethode. Bij de dilemmamethode vindt een bijeenkomst plaats met bij voorkeur 5 tot 12 deelnemers, onder wie degene die de casus inbrengt (die ‘zit’ met het dilemma) en de gespreksleider. De bijeenkomst duurt ongeveer 1-1,5 uur en vindt plaats in een rustige omgeving. Er zijn 10 gespreksleiders moreel beraad opgeleid: een aantal artsen, verpleegkundigen en beleidsmedewerkers.
Delen bij dilemma’s tussen 1e en 2e lijn
Met regelmaat organiseren we een moreel beraad. Het afgelopen jaar zijn er in ZGV zo’n 30 moreel beraden gehouden die verhelderend hebben gewerkt voor het betreffende dilemma. Dilemma’s spelen zich niet alleen af binnen het ziekenhuis, ook over de grenzen van organisaties heen. Wij willen graag onze expertise delen. Wij bieden dan ook de mogelijkheid om een moreel beraad te ondersteunen bij vraagstukken die spelen tussen de 1e en 2e lijn.
Aanvragen
Heeft u vragen, of wilt u een moreel beraad aanvragen? Neem dan contact op met de secretaris van de medisch ethische commissie, mevrouw van Emous: rvanemous<apestaartje>zgv.nl.