Nieuwe richtlijnen nierzorg
Chronische nierschade komt veel voor. Uit cijfers van de Nierstichting blijkt dat ongeveer 1,7 miljoen mensen in Nederland chronische nierschade hebben. Voor een optimale kwaliteit van zorg voor deze patiënten worden wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen opgesteld. Onlangs zijn er 2 nieuwe richtlijnen gepubliceerd: ‘Zorg bij eindstadium nierfalen’ en ‘Dieet bij (recidiverende) nierstenen, enterische hyperoxalurie en oxalaatnefropathie’. Diëtist Inez Jans van Ziekenhuis Gelderse Vallei was betrokken bij beiden.
Richtlijn ‘Zorg bij eindstadium nierfalen’
De richtlijn ‘Zorg bij eindstadium nierfalen’ is een wetenschappelijk onderbouwde richtlijn die is opgesteld door een aantal wetenschappelijke verenigingen in samenwerking met een patiëntenvertegenwoordiging. De richtlijn gaat over de optimale voorbereiding op het starten met nierfunctievervangende therapie (inclusief transplantatie) of conservatieve behandeling bij patiënten met preterminaal nierfalen. Deze nieuwe richtlijn sluit daarmee aan op de richtlijnen ‘Chronische nierschade’, ‘Nierfunctievervangende behandeling, wel of niet’ en ‘Palliatieve zorg bij eindstadium nierfalen’.
Voedingszorg wordt in deze richtlijn behandeld in de module ‘Dieetmaatregelen’. Daarin wordt de vraag beantwoord of een strengere eiwitbeperking (0.6 g/kg t.o.v. 0.8 g/kg) aan te bevelen is om daarmee uitstel van nierfunctievervangende behandeling te bereiken.
Daarnaast wordt er in de richtlijn gesproken over het ‘Conservatief Beleid’. In die module wordt de organisatie van de zorg, de rol van huisarts en palliatief team rond de conservatieve behandeling besproken.
De richtlijn is te vinden in de Richtlijnendatabase van de Federatie Medisch Specialisten.
Richtlijn ‘Dieet bij (recidiverende) nierstenen, enterische hyperoxalurie en oxalaatnefropathie’
Deze richtlijn is opgesteld door de werkgroep Richtlijnen van Diëtisten Nierziekten Nederland. De richtlijn is met name relevant voor diëtisten nierziekten of diëtisten die patiënten met darmfalen of na bariatrie behandelen.
Veel voedingsfactoren hebben invloed op niersteenvorming, waarvan oxaalzuur misschien wel de belangrijkste is. Deze richtlijn beschrijft het dieetadvies voor de diverse soorten nierstenen. Extra aandacht gaat uit naar de rol van het dieet bij het ontstaan van oxalaatnefropathie, een zeldzame vorm van nierfalen.
Een belangrijke oorzaak van deze vorm van nierfalen is het malabsorptiesyndroom. Dit ontstaat onder andere door darmfalen, pancreasinsufficiëntie, maar ook door bepaalde vormen van bariatrische chirurgie zoals de Gastric Bypass en Duodenal Switch.
Als er eenmaal nierfalen is, kan hyperoxalemie een contra-indicatie voor een niertransplantatie zijn. Als patiënten met chronische nierschade bariatrie overwegen, heeft een gastric sleeve dan ook de voorkeur. Deze nieuwe richtlijn helpt diëtisten in de 1 e en 2e lijn hierover het juiste advies te geven.
Deze richtlijn* is te vinden op de website www.dietistennierziekten.nl.
*Deze richtlijn ligt nog ter beoordeling bij de sectie richtlijnen van de Nederlandse Federatie voor Nefrologie, maar is al wel gepubliceerd.