Praten over de dood, en het leven!
SIRE roept in haar nieuwste campagne ‘Praat erover. Niet eroverheen’ op om vaker het gesprek te voeren over de dood. Ziekenhuis Gelderse Vallei staat hier volledig achter. Met Advance Care Planning (ACP) praten zorgverlener en patiënt over de dood, maar vooral ook over het leven en de weg naar de dood toe.
Uit onderzoek van SIRE blijkt dat meer dan de helft van de Nederlanders aangeeft niet genoeg te hebben gesproken over de dood met iemand die er nu niet meer is. Men heeft daardoor niet goed afscheid kunnen nemen. 31 procent van de Nederlanders vindt het moeilijk om over het eigen overlijden te praten. Slechts 28 procent neemt het initiatief tot een gesprek over de dood met een naaste. En dat terwijl 53 procent denkt dat praten over de dood kan helpen de laatste fase gerust tegemoet te gaan. Desondanks gaan zorgverleners vaker niet dan wel het gesprek aan en wachten patiënten juist tot de dokter erover begint.
ACP: proactieve zorgplanning
Praten over de dood is voor iedereen belangrijk, maar zeker wanneer je een onderliggende ziekte hebt. Vanuit Ziekenhuis Gelderse Vallei kunnen we het belang van de campagne van SIRE dan ook alleen maar onderschrijven. Daaraan toevoegend dat niet alleen praten over de dood zelf belangrijk is, maar ook over het leven en de weg naar de dood toe. Wat is voor iemand belangrijk in het leven? Advance Care Planning (ACP), ofwel proactieve zorgplanning, stelt mensen in staat om doelen en voorkeuren te bespreken met familie en zorgverleners en eventuele voorkeuren vast te leggen en indien nodig te herzien (1). Binnen het ziekenhuis worden op verschillende poliklinieken ACP-gesprekken gevoerd met patiënten en hun naaste(n). Het tijdig met patiënt en naaste(n) in gesprek gaan leidt tot zorg die past bij de wensen van de patiënt en kan een positief effect hebben op het levenseinde. Een ACP-gesprek zorgt zowel voor rust bij de patiënt als bij naaste(n) en zorgt voor een beter afscheid. Uit onderzoek blijkt dat naaste(n) van overleden patiënten die een ACP-gesprek hebben gehad, minder symptomen hadden van posttraumatische stress, depressie en angst (2).
Wensen vastleggen
‘Eigenlijk gaat zo'n gesprek niet over de dood, maar juist over het leven’, zei SIRE-directeur Lucy van der Helm in het NOS Radio 1 Journaal. ‘Er is niets mooiers dan terugkijken op een mooi leven. En dat als iemand overlijdt, dat hij of zij alles heeft gezegd. Verder kunnen ook praktische zaken als wensen voor de uitvaart worden besproken. 70 procent van de ondervraagden heeft volgens SIRE geen testament of wensen voor de uitvaart vastgelegd. Dat confronteert nabestaanden met de vraag: wat had deze persoon nou gewild?’
Praten helpt angst en lijden te verlichten. Laten we niet bang zijn om het gesprek aan te gaan; start er vandaag nog mee.
Kijk hier voor informatie over de SIRE-campagne.
En hier voor informatie over ACP-gesprekken in Ziekenhuis Gelderse Vallei.
En handvatten voor het voeren van ACP-gesprekken via de LAEGO toolkit.
- Internationale definitie van advance care planning | Huisarts & Wetenschap [Internet]. [geciteerd 8 februari 2022]. Beschikbaar op: https://www.henw.org/artikelen/internationale-definitie-van-advance-care-planning
- Houben CHM, Spruit MA, Groenen MTJ, Wouters EFM, Janssen DJA. Efficacy of advance care planning: a systematic review and meta-analysis. J Am Med Dir Assoc. juli 2014;15(7):477–89.
Foto: afkomstig van Sire (Stichting Ideële Reclame)