Onderzoek naar vermoeidheid bij ex-darmkankerpatiënten
Vermindert een gezondere leefstijl vermoeidheid na dikkedarmkanker? Op die vraag hoopt de SoFiT-studie antwoord te geven. Dergelijke studies naar leefstijlinterventies zijn zeer zelden uitgevoerd en het belang voor ex-patiënten is groot. Ook uw patiënten kunnen gevraagd worden mee te doen.
Bij dikkedarmkanker heeft één op de drie ex-patiënten last van vermoeidheid. En dat is een behoorlijk aantal, want darmkanker staat in de top vijf van meest voorkomende kankersoorten. Zoals de naam ‘SoFiT’ al zegt (‘Study of Fatigue in Colorectal Cancer Survivors, a Lifestyle Intervention’) worden ex-darmkankerpatiënten na hun behandeling geholpen om gezonder te eten en meer te bewegen en wordt onderzocht of zij daardoor minder vermoeidheid ervaren.
De SoFit-studie
De SoFiT-studie is bijzonder omdat het een leefstijlinterventiestudie is - veel onderzoeken bij ex-darmkankerpatiënten zijn observationeel. De studie zal naar verwachting twee jaar duren. Deelnemers aan de SoFiT-studie krijgen een leefstijlcoach die hen zes maanden lang begeleidt bij gezonder eten, meer bewegen en een gezond gewicht bereiken of behouden. De leefstijladviezen van Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WKOF) ter preventie van kanker zijn daarbij leidend. Middels fysiek en sociaal onderzoek worden de effecten van een betere leefstijl in kaart gebracht.
Samenwerking sociale wetenschappen
In de SoFiT-studie wordt nauw samengewerkt met sociale wetenschappen, omdat daar veel expertise is op gebied van gedragsverandering en gedragstechnieken. Het eerste deel van het kwalitatieve onderzoek is uitgevoerd met Rijnstate, Ziekenhuis Gelderse Vallei en Flevoziekenhuis, met zowel zorgprofessionals als ex-patiënten.
Voeding en gedragsverandering
Met behulp van een voedingsvragenlijst wordt kwantitatief heel specifiek gemeten wat mensen de voorgaande vier weken hebben gegeten. Met de Eetscore wordt een kwalitatieve meting gedaan en deelnemers kunnen dan ook hun eigen voortgang zien. Vervolgens kijken de deelnemers met een leefstijlcoach waar er verbetering valt te halen en gaan ze onder begeleiding van die leefstijlcoach aan de slag. Hoewel de meeste richtlijnen van het WKOF over voeding gaan, krijgen beweging en gewicht een even belangrijke rol. Het is die combinatie en de kennis van de sociale wetenschappen die de interventie sterk maakt. Daarom worden de deelnemers ook niet begeleid door een diëtist maar door een leefstijlcoach, omdat die in plaats van een gedetailleerd voedingsplan veel algemener op het veranderen van gedrag ingaat en dat past ook bij de algemene richtlijnen van het WKOF.
Fysiek functioneren
Ook wordt gekeken naar het fysiologische aspect van de interventie, zoals de effecten op de spiersamenstelling, de vetverdeling in en het functioneren van de spieren.
Behoefte van artsen
Tijdens het vooronderzoek gaven artsen aan dat ze graag wetenschappelijk onderbouwde adviezen willen geven over waar patiënten na hun behandeling terecht kunnen als zij nog vermoeidheidsklachten hebben. De behoefte van de artsen sluit aan bij de behoefte van de ex-darmkankerpatiënt, want artsen vervullen ook een sleutelpositie in de nazorg voor patiënten. Wat de arts zegt wordt door de patiënt vaak als leidend gezien, dus rondom nazorg ligt er ook een grote rol bij de arts.
De start
De onderzoekers wachten momenteel op toestemming van de medisch-ethische commissie. ‘We hopen dat we begin van de zomer kunnen starten met de werving van 184 deelnemers,’ aldus onderzoeksleider van de SoFiT-studie dr. Renate Winkels van Wageningen University & Research. ‘Voor de SoFiT-studie willen we dat de curatieve behandeling niet te lang geleden is, want als mensen al heel lang kampen met vermoeidheid is het lastig om er nog iets aan te veranderen’ licht Winkels toe. Er zal ook niet geselecteerd worden op het al dan niet naleven van de WKOF-richtlijnen, maar enkel op de aanwezigheid van vermoeidheid. De werving zal voornamelijk plaatsvinden binnen Rijnstate ziekenhuis, Ziekenhuis Gelderse Vallei, Slingelandziekenhuis in Doetinchem en Flevoziekenhuis in Almere. Daarnaast zal er geworven worden via het landelijke onderzoeksprogramma PLCRC (Prospectief Landelijk CRC Cohort).
Wereld Kanker Onderzoeks Fonds (WKOF) subsidieert de SoFiT-studie.
Meer informatie is te zien op dit filmpje.
Nieuwsoverzicht